Coma la collèga Emà l’a presentat dins un article de quela redacion, fugerèm fortunats de podre aver ‘na vesita dau vilatge de menèrba, au còr d’un setage culturau fòrça riche, e sens lo mendre torista.
Luòc fondamentau dins la crosada daus albigés, faguèrem’na passejada a l’entorn de quel eveniment centrau de l’istòria d’occitania. La vesita fuguèt menada per la Claudine Mathieu que coneguèt quela fantastica epòca dau reviscolament occitanista de las annadas 70-80, que s’i faguèt en particular l’adaptacion teatrala de l’òbra de Leon Còrdas, per son fraire Michel : Menèrba 1210. De las seradas culturalas de grana amplor que sagueron de menèrba un luòc culturau d’importançia per lo monde occitan.
Podèm tornar traçar aquí quauquas datas de la crosada daus albigés per situar la prèsa de menèrba :
Simon IV de Montfòrt z-arriba ès menèrba lo 15 de junh 1210, après los sètges de besièrs e carcassona en 1209. Gràcias a la famosa « malavesina », quel trabuc installat en nautor de la viala. Simon de Montfòrt bada las pòrtas de la viala lo 22 de julhet. Li dona un poder considerable sobre lo país, entre Carcassona, Besièrs e z-Albi. La luta contra los catares perdura jusc’au sègle XIV, bei l’inquisicion de Jacme Fornièr, dins arièja, mai que mai.
Devèm dire alòra que tota quela istòria fuguèt centrala dins la granda istòria occitana, sobretot a partir dau sègle XX, que l’unitat de l’occitania culturala e linguistica s’i es bastida, un còp de mai.
La crosada daus albigés, veraia guèrra entre país dau mèdia e dau nord fuguèt un argument per mòstrar l’aculturacion de lònga sens fin ni pausa de l’occitània per frança dau nord dempuèi l’atge-mejan. Ben surat e coma sovent, la religion fuguèt ‘na bòna solucion per ‘fortir lo poder reiau dins lo mèdia de frança.
La presa de menèrba fuguèt alòra teatralizada e poguèt rapelar aus occitans dau país que lhors belets avián agut besonh d’un brave coratge per revenjar un biais de viure.
Quel novèl movement occitanista fuguèt amai mobilisaire per lo torisme : los rets daus sites catares se desvelopèron e pòdon avora faire existir daus liams istòrics, umans e sociò-econòmics.
Me pòde pas empachar de pensar a la posicion d’auvèrnhe en quel temps de la crosada daus albigés. E chau dire doas chausas : la populacion z-èra a la granda majoritat catòlica (lo catarisme quasi inexistent), e que l-i aviá probablament ‘ja belhcòp tròp de conflicts au pais dins aquel temps. D’efeit, auvèrnhe z-èra fòrça menaçada per lo reiaume de frança que voliá confirmar son poder meridionau (tot aquò dins ‘na mèsma lògica de la crosada) ; Guion d’Alvernha pensava alòra, benliau, que sa participacion a la crosada bei Simon de Montfòrt maisadariá son rapòrt bei lo rei de frança Philippe Auguste. Mas, auvèrnhe fuguèt restachada en granda partida en 1213 bei lo sètge de tornoèl, tres ans après la presa de menèrba.
Mercé a Claudine Mathieu, e a la còla tota.
Estève e la còla