Nascut a la fin del sègle XIXen, aquela fèsta populara s’apièja a Limós coma endacòm, sus una oposicion entre rics e paures e sus la volontat de faire ausir darrièr las masquetas totas las revendicacions socialas e politicas del moment. Ciblas totas designadas, las autoritats localas, nacionalas o internacionalas, sens desbrembar los curats, los jutges e los totjorn presats paures cocuts, que pòdon èsser e mai los meteisses, son mèsa en scèna e escarnits sens cap de consideracions. Mas Carnaval ten pas unicament a l’idèa qu’es un temps que l’enebit ven possible. A Limós, Carnaval travèrsa lo temps al punt de téisser entre las generacions un fial invisible e gaireben indestructible. Aital, e pòt paréisser bravament paradoxal, Carnaval demòra un afar seriós que s’estructurèt amb lo temps. A la sortida de la segonda guèrra, Carnaval tornava partir un pauc dins totes los senses. Tres o quatre sortidas èran organizadas a l’entorn del dimars gras e d’autras imprevisiblas se fasián long l’annada…Aquò durèt qualques annadas abans qu’un comitat de Carnaval foguèsse creat en 1957 per metre un pauc d’òrdre dins lo desòrdre ambient ! De tres bandas de la debuta lo Comitat ne comptarà dètz a partir de 1974. Entre la mitat de genièr e la setmana abans Pascas son dètz dimenges que son disponibles, çò qu’explica lo nombre limitat de bandas. Lo Comitat, plan sostengut per las autoritats localas, pausèt d’en primièr las règlas qu’encara uèi son en plaça. Es l’Eugène Tournié qu’escriguèt aqueles dètz comandaments que fan totjorn fe uèi : vestits, causida e menada de la musica, compòrtament del carnavalièr o encara oraris de las sortidas son aital pausats per l’eternitat. Dins son debanar cada sortida compta tres tempses. La sortida de 11 oras que daissa a la banda que sortís la Plaça de la Republica coma estrapontin. Sovent caustica, rufa, aquela mascarada permet totas las transgressions. La recèpta ten d’ingredients recurrents coma lo travestiment, lo gorrinitge, la trufariá e la granda imaginacion dels carnavalièrs a trapar de mesa en scèna, de costumes e de decòrs susprenents. A 17 oras plaça als costumes de fecas. Aquí dintran dins lo solemne. La banda se plaça davant la musica qu’es ela que paga, règla inamovibla tanben, e passa de cafè en cafè. Los aires son causits pels carnavalièrs dins un òrdre plan precís. Cadun aurà dreit de « menar » un còp en se plaçant davant la musica per la faire caminar lentament. Lo jòc de las carabenas, totas faitas a la man qualques meses abans Carnaval, comença. Perlongament del braç, aquela carabena seguís la musica de totas sa finesa. Tot es a gaitar minuciosament per qual vòl sentir çò que se jòga jos la masqueta. E òc, a Limós es aquò qu’es particular. La Fèca fa pas l’espectacle per tu, lo fa per el. Sos passes lents, sa gestuala, sa connexion completa amb la musica, sa cara palficada, lo van portar pauc a cha pauc fins a la gràcia. Moment d’una intensitat granda, la feca es ni òme ni femna, ten ni dieu ni mèstre, es dins son ròtle e tot li aparten. La sortida de 22 oras marca la preséncia de las entòrchas fabricadas elas tanben de meses abans Carnaval. A l’ambient de la nuèit s’ajusta la flaira particulara d’aqueles pals enfuocats. A la fin del torn de totas las bandas, Carnaval serà acabat per una annada tota. Aquela realitat ajusta una pichona dimension dramatica a la sortida del ser. D’unas bandas pòrtan una masqueta que plora per oposicion amb la que risiá del temps de la sortida de 17 oras. Cossí parlar del Carnaval de Limós sens acabar per la musica. Es ela que comanda tot. Titonet, Ramonet, plaser d’amor, Midò, Fra Diabolo, la polida Elèna….Darrièr aqueles títols enigmatics, de compositors locals, de vinhairons que daissan los cisèls per escriure de tròces de musica….Mai de 300 bocins son repertoriats e cada an de novèls son creats e daissats a l’apreciacion de las bandas. En matèria de Carnaval Limós demòra e demorarà una excepcion. Sa longor, son afiscament que jamai s’atuda pas, sas musicas, son ja d’elements remirables. Lo Carnaval de Limós fa plan partida de la tradicion, coma se ditz.

Una tradicion que se trapèt un equilibri entre l’intransigéncia d’unas règlas e l’acceptacion d’unas evolucions.

E tan que farem aital……

Emà Albert e la còla